برای مقابله با کرونا نباید دوباره سراغ اختراع چرخ می‌رفتیم/ در همراه ساختن احساسات جهانی با خود، ناتوانیم/ FATF ملعبه دست این و آن شد

یک کارشناس مسائل ت خارجی گفت: مسأله FATF نه تنها ی، بلکه بدتر از آن جناحی شد و از روال کار کارشناسی خارج و ملعبه دست این و آن شد. بنابراین ضربه اساسی را مدیریت کلان کشور خورد؛ یعنی یک وضعیت بلاتکلیفی، خبرسازی و رفت و آمد در مجمع تشخیص مصلت نظام و در نهایت برخورد انفعالی و عدم اقناع افکار عمومی در مجموع این وضعیت نشان داد که یک بلاتصمیمی و بلاتکلیفی در چنین امر مهمی یک شرایط بد را برای مدیریت کلان کشور به ارمغان آورده و نشان داد عدم کارآیی از سطح دولت به سطح بالای تصمیم ساز و تصمیم گیر کشور و نهادهای حاکمیتی رسوخ کرده است.

نصرت‌الله تاجیک در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، با مروری بر فراز و نشیب‌های ت خارجی کشور در سال گذشته در پاسخ به این سوال که ایران در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، یکسال پس از خروج یکجانبه ایالات متحده آمریکا از توافق هسته‌ای و در واکنش به آنچه تهران عدم پایبندی اروپا به تعهداتش در برجام و همچنین ۱۱ تعهد پس از خروج واشنگتن از برجام نامید اعلام کرد که در چهارچوب بند ۳۶ برجام به مرور تعهدات خود را کاهش داده و در هر مرحله نیز ۶۰ روز به طرف‌های دیگر این توافق زمان خواهد داد تا در صورت عمل به تعهداتشان، ایران هم به کلیه تعهدات خود بازگردد. امروز و با اعمال پنچ گام از سوی ایران؛ این تصمیم را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: واقعیت امر این است که هم ایران و هم جهان در مقابل حرکت ترامپ غافلگیر شدند! درست است که ترامپ حدود یکسالی بود که به دنبال قول به رای دهندگانش در نظر داشت از برجام خارج شود و حتی به توصیه نزدیکترین متحدین اروپائی خود هم وقعی نگذاشت! خوب است توجه کنیم برجام در بستر استراتژی اوباما برای کار و به تفاهم رسیدن با ایران از یک سو و تصمیم حاکمیتی ایران برای تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی از سوی دیگر شکل گرفته بود؛ بنابراین هیچ تحلیلگر و تمداری باورش نمی‌شد که ترامپ می‌خواهد این گونه بازی را به هم بزند.

وی افزود: با این وضعیت ما چاره‌ای نداشتیم جز این که با تمهیداتی و زمینه‌سازی‌های لازم و ترجیحا با استفاده از ظرفیت‌های خود برجام یک مقدار جدیت خود را نشان دهیم. راهبرد اصلی این بود که اولا ما از برجام خارج نشویم و ثانیا ترامپ در انزوای ناشی از خروج برجام مانده و موفق به جذب هم‌پیمانان ما در برجام نشود. لذا چیزی در حدود یک سال و خرده‌ای که از خروج آمریکا از برجام گذشت و تحریم‌ها برگشت و بر اقتصاد کشور فشار می‌آورد جمهوری اسلامی ناچار شد که کاهش تعهدات را در هجده اردیبهشت سال ۱۳۹۸ کلید بزند. به عقیده من الگوی رفتاری الگوی خوبی بود؛ یعنی ما یک مرحله کاهش بدهیم و منتظر شویم ببینیم طرف مقابل چگونه می‌خواهد عمل کند.

تاجیک ادامه داد: ما یک باره نیامدیم که بگوییم مثلا می‌خواهیم از NPT خارج شویم یا عملا خارج شویم یا حرف‌های دیگر بزنیم و یا کارهای دیگر کنیم. به عقیده من در مجموع الگوی رفتاریمان الگوی خوبی بود و نشان داد می‌خواهیم در قاعده بازی کنیم و آماده مصالحه هستیم و در حقیقت خواهان آنیم که سازه برجام برپا بماند و نمی‌خواهیم سازه فرو بپاشد. این الگوی رفتاری در راستای همان راهبرد دوگانه بود که نمی‌خواستیم هم‌پیمانانمان را در برجام از دست داده و سعی کردیم راهبرد در انزوا نگه داشتن ترامپ در خروجش از برجام را ادامه دهیم. به نظر من نقطه ضعف قضیه در این بود که بین توانایی، طراحی و خواستمان توازن برقرار نبود؛ یعنی این که ما دقیقا چه می‌خواستیم و آیا توان انجام آن کار را داریم و طراحی مطلوبی بکنیم تا به خواسته‌مان برسیم و به همین خاطر عدم توازن بین این سه مولفه باعث شد در پنج مرحله این قضیه ادامه یابد و در هر مرحله یا دستاورد کمی داشته باشیم و یا نتوانستیم طرف اروپائی را که مورد خطاب اصلی بود به میزان مورد نیاز حساس و به حرکت وادار کنیم. البته کمی هم به بی‌حسی اروپا در مقابل آمریکا چه با تئوری تقسیم کار و چه سلطه دلار بر اقتصاد جهان و از جمله اروپا بر می‌گشت.